ข้าวพันธุ์หอมแดงสุโขทัย 1

ประวัติพันธุ์

ข้าวหอมแดงสุโขทัย 1 ได้มาจากการผสมพันธุ้ย้อนกลับ (BC1) ในปี 2539 ที่ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ชื่อคู่ผสม PSL96016 (AI SER*2/SPR2) ซึ่งได้ปรับปรุงและคัดเลือกพันธุ์โดยศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลกในโครงการวิจัยและพัฒนาพันธุ์ข้าวนาน้ำฝนภาคเหนือตอนล่าง โดยวิธีคัดเลือกแบบหมู่ (Bulk pop.) และแบบสืบตระกูล(Ped. Nurs.) คัดเลือกลักษณะทรงต้นตามวัตถุประสงค์ของโครงการฯแล้วนํารวงข้าวแต่ละสายพันธุ์มากะเทาะเปลือก เพื่อคัดเลือกไว้เฉพาะสายพันธุ์ข้าวขาวที่มีท้องไข่น้อย และคัดสายพันธุ์ข้าวแดงทิ้งออกจากโครงการฯ ต่อมาในปี 2547 โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย ได้ขอสายพันธุ์ข้าวที่มีลักษณะข้าวกล้องสีแดงจํานวน 238 สายพันธุ์ซึ่งมีทั้งที่ไวต่อช่วงแสงและไม่ไวต่อช่วงแสงไปทําการศึกษาและทดสอบพันธุ์ต่อ ที่โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย บริษัท ข้าวธรรมชาติจํากัด ตําบลคลองกระจง อําเภอสวรรคโลกจังหวัดสุโขทัยและในปี 2549 คัดเลือกได้สายพันธุ์ PSL96016-B4-3-1-SKT-1 ตั้งชื่อว่า “ หอมแดงสุโขทัย 1”  มีลักษณะเด่นคือเป็นข้าวกล้องสีแดงที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงและให้ผลผลิตสูงลําต้นแข็งแรงไม่หักล้มง่าย

ลักษณะประจำพันธุ์

พืชล้มลุกวงศ์หญ้า พวกข้าวเจ้านาสวน ไวต่อช่วงแสง

ต้น สูงประมาณ 148 เซนติเมตร ทรงกอแบะ ปล้องสีเหลืองอ่อน ต้นแข็งแรง ขนาดเส้นผาศูนย์กลางของลําต้นใหญ่ 10 มิลลิเมตร

ใบ ใบสีเขียว มีขน กาบใบสีเขยวี ใบธงตั้งปานกลาง การแก่ของใบช้า

ดอก/ช่อดอก การโผล่พ้นของรวงค่อนข้างมาก ลักษณะรวงจับกันแน่นปานกลาง แตกระแง้ถี่ จํานวนรวง 20 รวงต่อกอความยาวของรวงเฉลี่ย 30 เซนติเมตร

เมล็ด จํานวนเมล็ดดีต่อรวงเฉลี่ย 129 เมล็ด เมล็ดเรียวยาว มีเปลือกสีฟาง และมีขน ยอดเมล็ดสีฟาง ขนาดเมล็ดข้าวเปลือกยาว 10.7 มิลลิเมตร กว้าง 2.75 มิลลิเมตร และหนา 2.07 มิลลิเมตร น้ำหนัก 1,000 เมล็ด เฉลี่ย 32.47 กรัม ข้าวกล้องมีสีแดงเข้ม ขนาดยาว 7.88 มิลลิเมตร กว้าง 2.24 มิลลิเมตร และหนา 1.74 มิลลิเมตร มีท้องไข่น้อย

โดยข้าวหอมแดงสุโขทัย 1 จะให้ผลผลิตเฉลี่ย 645 กิโลกรัมต่อไร่ วันออกดอกประมาณ 24 ตุลาคม เป็นข้าวอายุปานกลาง เหมาะสําหรับปลูกในนาน้ำฝน ส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกแบบครบวงจร โดยจัดพื้นที่ที่ปลูกไว้เฉพาะข้าวสี เพื่อป้องกันการปนในพื้นที่ปลูกข้าวขาว ซึ่งเป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ ด้านคุณภาพเมล็ด เป็นข้าวกล้องที่มีเปลือกหุ้มเมล็ดสีแดงเข้ม มีปริมาณอมิโลส 17 เปอร์เซ็นต์ความคงตัวของแป้งสุก 83 มม. ค่าอุณหภูมิแป้งสุก 6.0 มีกลิ่นหอม คุณภาพการหุงต้ม เป็นข้าวสุกเหนียว นุ่ม และมีกลิ่นหอม

คุณค่าทางโภชนาการ

ข้าวพันธุ์หอมดำสุโขทัย 1 เป็นข้าวกล้องสีแดง ที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงประกอบไปด้วย เส้นใยอาหาร เหล็ก แคลเซียม สังกะสี วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 6 วิตามินอี โปรตีน และสารต่อต้านอนุมูลอิสระ